بررسی عملکرد و تغییر آنزیم های آنتی اکسیدانت به عنوان نشانگرهای بیوشیمیایی در پاسخ به تنش شوری در 9 رقم کنجد(sesamum indicum l.)

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف شوری بر میزان آنزیم های آنتی اکسیدان برگ، ویژگی های مورفولوژیک و عملکرد گیاه کنجد به عنوان شاخصی از مقاومت به تنش شوری، تحقیقی در سال 92-1391 در گلخانه بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیبی از سه سطح مختلف شوری (شاهد ،4/6 و 4/10دسی زیمنس بر متر) و نه رقم و لاین کنجد (داراب 14، ورامین 2822، یلووایت، داراب2، شیراز، pal، کرج1، داراب1 و دشتستان) بود. با افزایش تنش شوری وزن هزاردانه، ارتفاع گیاه و میزان عملکرد در کلیه ارقام کاهش یافت. تأثیر تنش شوری بر میزان آنزیم های آنتی اکسیدانت برگ به صورت تغییرات معنی دار در مقدار آنزیم پراکسیداز و کاتالاز مشاهده شد. در بین ارقام کنجد، دوره رشد رویشی از 29 تا 54 روز و دوره رشد زایشی از 60 تا 65 روز متفاوت بود. بیشترین میزان عملکرد در شرایط تنش به ارقام کرج1، داراب2 و داراب1 تعلق داشت. ارقام کرج 1، داراب 2 و دشتستان جزئ ارقام مقاوم به تنش شوری و ارقام شیراز، یلووایت و pal جزئ ارقام حساس به تنش محسوب می شوند. میزان تجمع پتاسیم در گیاه با افزایش شوری کاهش معنی داری یافت و میزان تجمع سدیم در گیاه با افزایش شوری افزایش یافت که این افزایش در ارقام متحمل به دلیل مکانیسم دفع سدیم کمتر بود. تجزیه خوشه ای نشان داد که ارقام مورد بررسی بر اساس صفات اجزاء عملکرد در چهار گروه قرار گرفتند که در گروه اول ارقام متحمل جای گرفتند. همبستگی کلیه صفات با عملکرد معنی دار و مثبت بود و بیشترین میزان همبستگی با عملکرد را صفت وزن دانه در بوته (97/0) داشت.